با توجه به مقاله ی پیشین در خصوص سازوکار جشنواره سی و ششم با عنوان «تحلیلی بر 36امین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران و ساختارش» از بازگویی مجدد ساختار معیوب و رانت‌خیز انجمن سینمای جوانان ایران در متن حاضر خودداری میکنیم. لازم به ذکر است که به منظور فهم بیشتر متن، خواندن دقیق آن مقاله (لینک) الزامی است.
عده‌ی بسیار زیادی از فیلمسازان و حتی منتقدین فعال در حوزه فیلم کوتاه، اولین شاخصه ی نامیدن یک فیلم به فیلم کوتاه را زمان (!) آن می دانند. این موضوع در قامت «اولین» شاخصه، شجاعت کاذب و بضعا بی منطقی را به خلق هرگونه فاجعه‌ی مفهومی و بصری (که فرم می نامند) به خالق آن میدهد. و از آن تاسف‌برانگیزتر، نگاه کسانی است (هیات محترم انتخاب) که با انتخاب این فجایع شبه هنری و انتلکت-نما، اجازه نقش بستن فریم های آن را بر پرده ی عریضی داده که بسیاری از فیلم های لایق، می توانستند جایگزینشان شود. خیر! «زمان فیلم» آخرین عنصر تعیین کننده در موفقیت و اصالت تشخیص یک فیلم کوتاه است و نه اولین آن. بعنوان مثال کارگروه پخش «درگاه فیلم ایران» پس از دریافت فیلم‌ها، جهت بررسی و تعیین کاستبیس به منظور محاسبه هزینه ارسال فیلم به جشنواره ها، در جدول ارزشیابی فیلم ها، زمان زیر 15 دقیقه را بعنوان آخرین شاخصِ مهم اصالت یک فیلم لحاظ میکند و نه اولین آن. اتفاق عجیبی که در جشنواره‌ی 36ام رخ داد، انتخاب فیلم هایی بود که تنها دارای زمان استاندارد (براساس قوانین فستیوال) زیر 30 دقیقه (که البته تعیین این زمان هم با توجه به توان فیلمسازی فیلمسازان کوتاه ایرانی مورد مناقشه است چرا که براساس اصل «دیوار 15 دقیقه»، زمان 30 دقیقه بغیر از مورد تایید نبودن فستیوال های مهم، بطور معمول از انسجام کمتری نسبت به فیلم های زیر 15 دقیقه برخوردار بوده و انگار فیلمساز آماده ی ساخت فیلم بلند خود است) بودند.
عموم فیلم های جشنواره فیلم کوتاه تهران 98، مانند سال ها پیش، خارج از قالب مرسوم و مدیوم صحیح فیلم کوتاه انتخاب و به عنوان نتیجه یکساله فیلمسازان کوتاه به نمایش درآمدند. البته لازم به ذکر است که حجم و بزرگی این فاجعه قابل مقایسه با سال های گذشته نمی باشد. در مدیوم حال حاضر کوتاه ایران، رسم به تقلید است. تقلید از محتوای موفق فیلم های سال های گذشته (روتوش، شهروند و ...)، تقلید از لیست عوامل فیلم‌های موفق گذشته و استفاده از سلیبرتی های فیلم کوتاه (پویان شعله‌ور، حسین قورچیان، مسعود امینی تیرانی، امید شمس و ... )، تقلید از به بازی گرفتن بازیگرهای موفق سال های گذشته (نادر فلاح، سیاوش چراغی، مریم بوبانی و ...). تقلید و بعضا دزدی از فضاسازی موفق فیلم های اخیر (استفاده از رودخانه، قایق چوبی، روابط Freak گونه‌ی دختر-پسری به همراه مواد و ...) چیز دیگری در فیلم‌ها یافت نمی شود. تقلیدی کورکورانه و ابلهانه! اما رندانه. تقلیدی که بغیر از اغفال هیات انتخاب و اجبارشان در انتخاب فیلم، به دلیل رودربایستگی با آن سلبیریتی های رانتیِ! آشنا، هیچ کمک دیگری به پیشبرد پیرنگ، قصه و فرم فیلمشان ندارد.
بر این اساس اگر مدیوم کوتاه را منبع الهام بخشِ حوزه آرت-فیلمِ هر «سینما» یی در جهان بدانیم، مدیوم فیلم کوتاه ایران نه تنها کمکی به این امر نکرده بلکه به دلیل ورود فیلمسازانی که مقلدی بیش نیستند، تنها جنبه‌ی ظاهری فستیوال‌ها را با مدل های مو، لباس و کفش و گوشواره هایی بدقواره بر فرش قرمز فجر (درآینده) زینت میدهند. این است سینمای کوتاه و بلند ما.
در جدول زیر با توجه به شاخص هایی همچون بکر بودن ایده، روایت ناب، استفاده از نا بازیگرها، فضاسازی جدید، شجاعت در انتخاب ایده، کیفیت فنی (منظور استفاده از دوربین های سینمایی متداول در بین فیمسازان بورژا (!) نیست) و زمان زیر 15 دقیقه، امتیازبندی صورت گرفته است. همانطور که در مقاله قبلی بطور مفصل توضیح داده شد، در ستون ارزشیابی بعضی از فیلم‌ها علامت (-) گذاشته شده است که به معنای ندیده شدن آن فیلم توسط کارشناسان درگاه فیلم ایران است.
|
نام فیلم
|
خط داستانی
|
استان فیلم
|
ارزشیابی
نمره از 10
|
|
نفر سوم
|
مردی که دچار دوگانگی شخصیت است و تصور میکند با همسرش به سفر آمده و موجب مرگ چندین نفر می شود. (داستان فیلم در دهه‌ی 60 در شمال کشور میگذرد)
|
تهران
|
1
|
|
اپیلوگ
|
عده ای از مردم کتاب هایشان را به انسان های خرگوش-نما داده و به ازایش غذا میگیرند و در نهایت آن خرگوش لباس عوض کرده و تبدیل به همان انسان های بیرون از محل کارشان میشوند.
فیلمی None-Fiction که به دلیل عدم دانش هیات انتخاب، در بین فیلم های داستانی قرار گرفت.
|
بناب
|
0
|
|
سونا
|
زنی به همراه دو فرزندش در محل کار (اصطبل اسب ها) شوهرش که یک سال است او را ندیده حاضر شده و بدنبال او میگردد.
|
تهران
|
2
|
|
جذر بیست سالگی
|
زنی که مطلع میشود دخترش در حادثه ی تصادف سرویس دانشگاهش مصدوم شده، هراسان به سمت زنجان رفته و متوجه میشود دخترش مرده است.
|
یزد
|
0
|
|
مادر برفی
|
روستایی که هم پیمان شده اند، به هیچ زائویی در زمستان کمک نکند. زنی میخواهد فراغ شود و شوهرش به دنبال قابله میگردد.
|
شهرکرد
|
1
|
|
کرگدن
|
زن و شوهری مسنی که با ورود دزدی در خانه غافلگیر شده و زن دزد را کشته و جنازه اش را به خارج از شهر منتقل میکند.
|
سنندج
|
1
|
|
جایی در میان گاوها
|
یک گاوداری ورشکسته که میخواهد به فروش برسد و کارگری در قامت صاحب گاوداری (جهت گول زدن خریدار) که قصد انتقام از رئیس خود را دارد.
|
کرج
|
1
|
|
ضد ضربه
|
زن و شوهر مسنی که مغازه ی کوچکی دارند و مرد نمیتواند مانند زنش در فروش اجناس موفق باشد. با ورود دو مرد هنری، پیرمرد تصمیم میگیرد چراغ قوه ای را هر طور شده به آنها بفروشد.
|
تهران
|
3
|
|
اجباری
|
دو سرباز که بر سر شلیک در صحنه اعدام با هم درگیر میشوند.
|
تهران
|
0
|
|
حلق آویز
|
زن مامور اعدامی که بشدت چاق است و مدام از سوی خانواده اش تحقیر می شود.
|
یزد
|
8
|
|
آتامان
|
دو کارگر شهرداری که پس از دعوایی با هم دوست شده و درگیری های ابتدایی برسر معاش خود دارند.
|
تهران
|
6
|
|
زرد خالدار
|
دختری که در قامت یک تن پوش زرافه بچه ها را سرگرم کرده و در نهایت با زرافه ای واقعی دیدار میکند.
|
تهران
|
0
|
|
قفل
|
مردی که در شبی بارانی به دنبال همسرش است، با پیرمردی مواجه میشود که ظاهرا آلزایمر دارد.
|
تهران
|
0
|
|
باخ
|
مردی که میخواهد کودکان یک روستا را به سینما ببرد ولی اهالی روستا مخالفت میکنند.
|
تهران
|
0
|
|
سگ دعوا
|
دو مرد با دو سگ خود قصد شرطبندی دارند و در نهایت به جای سگ ها، خودشان با یکدیگر درگیر میشوند.
|
شاهرود
|
2
|
|
والو
|
زنی به علت بیماری باید فرزند خود را سقط کند و از طرفی شوهر وی علاقه ی بسیار زیادی به فرزند دارد.
|
اردبیل
|
0
|
|
دراپ
|
مامور مخفی مواد مخدر که با عشق دوران بچگی اش روبرو میشود.
|
تهران
|
0
|
|
اسباب بازی
|
مادری که دو فرزند روبات-نما در خانه دارد که یکی به دیگری حسادت شدیدی می ورزد.
|
تهران
|
6
|
|
اشغال
|
دو مصدوم جنگی (ایرانی و انگلیسی) که در اتاقی دوران نقاهت خود را میگذرانند. مصدوم ایرانی از تخیلش داستان دختری را میگوید که مرد انگلیسی ندیده عاشقش میشود.
|
تهران
|
6
|
|
خانم و آقای فلانی
|
پیرمرد و پیرزنی که بر سر مسایل روزمره و فرزندان خود با یکدیگر درگیر شدیدی دارند و از طرفی با بی توجهی فرزندان مواجه هستند.
|
تهران
|
0
|
|
کوچه
|
همسر شهیدی که در مستند زندگی اش بازی میکند و از طرفی در فرم فیلم به موازات، به گذشته واقعی اش فیلمساز سرک میکشد.
|
تهران
|
9
|
|
لاور
|
-
|
تهران
|
-
|
|
گرگ ها
|
دایی و دو خواهر زاده به قصد تماشای گرگ ها راهی صحرایی میشوند.
|
قزوین
|
6
|
|
او که اهلی نشد
|
دو دختر دبیرستانی که در مسابقه ی مشاعره شرکت کرده و یکی تحت تاثیر دیگر قرار گرفته و با هم دوست میشوند.
|
تهران
|
2
|
|
جونده
|
مردی که در یک اوراقی قطارها کار کرده، از یک زن عجیب و تحت تعقیب، حمایت کرده و در نهایت او را بخاطر امتاع از نزدیکی با او میکشد.
|
تهران
|
0
|
|
تاناکورا
|
پسری که با پیدا کردن پیراهن روبرتو باجو میخواهد پولدار شود.
|
همدان
|
0
|
|
وودی آلن
|
مردی که میخواهد از یک اتفاق واقعی فیلم بسازد. فیلم از سه راوی روایت گر اتفاق است.
|
تهران
|
0
|
|
ژوان
|
دختری کُرد که قبل عقد مجبور است گواهی بکارت برای شوهرش بیاورد و مقاومت میکند.
|
سنندج
|
0
|
|
بچه مردم
|
مردی معتاد که از زن سابقش پسری دارد و نمیخواهد زن جدیدش از وجود ازدواج قبلی و پسرش مطلع شود.
|
تهران
|
0
|
|
گوشت خوار
|
مردی با قایقی بروی رودخانه به دنبال جنازه هایی است که دارای اشیا و یا پول باشند.
|
تهران
|
0
|
|
موناکو
|
نگهبانی که از سوی کارفرمایش تحقیر شده و در انتها تلافی این رفتار را روی پسر بچه ای در می آورد.
|
تهران
|
1
|
|
اضافه بار
|
راننده ی اینترنتی که نقش شوهر زنی را بازی کرده تا حس عصبانت او خالی شود
|
تهران
|
0
|
|
آنکادر
|
دختری که از تنهایی رنج میبرد و سعی دارد با حیوانات و انسان ها ارتباط بگیرد.
|
تهران
|
0
|
|
اکو
|
-
|
تهران
|
-
|
|
شوفر
|
دو پسر به همراه پدر خود راهی سفری میشوند. پدر به پسر کوچک خود بزور رانندگی یاد داده و پسر که علاقه ای ندارد به آن سفر برود ماشین را در جلوی رستوران برداشته و ناخواسته آدم میکشد.
|
تهران
|
1
|
|
به چیزی دست نزن
|
زنی که وسواس شدیدی دارد، نسبت به افتادن پسر دوست صمیمی اش که موجب آزار (کثیفی) او شده است کاملا بی تفاوت است.
|
تهران
|
2
|
|
لکه
|
کارگر سینمایی که با لکه های متعدد خون بر روی پرده مواجه میشود و علت را در فیلم هایی که روی پرده به نمایش در می آید پیدا میکند.
|
سنندج
|
1
|
|
سکوت
|
کارگری که در شرف اخراج از کار است دستش را به عمد زیر دستگاه میبرد
|
تهران
|
2
|
|
اینجا جایی برای فرود نیست
|
تمامی اهالی روستایی که دروغ میگویند.
|
اردبیل
|
1
|
|
عزیز
|
خانواده ای عزادار که متوجه میشوند پدرشان زمین به ارث گذاشته و دامادشان کلاهبردار است.
|
کاشان
|
0
|
|
امتحان
|
دختر دبیرستانی که ساقی مواد پدرش است و در مدرسه ممکن است موادش لو برود بنابراین آن را میخورد.
|
تهران
|
5
|
|
بیا پیش عمو
|
پسری که بعد از مرگ پدرش متوجه میشود، پدر خانه را در شرط بندی باخته است.
|
تهران
|
0
|
|
زوزه مرد
|
اهالی جزیزه ای که اجازه ورود بچه نوزاد را نمیدهد چرا که موجوداتی به نام زوزه مرد به آنها حمله میکند.
|
تهران
|
0
|
|
کوه سفید
|
روستایی که تنها در یک نقطه آنتن تلفن همراه میدهد و از طرفی مردی به سفر کربلا رفته است و میخواهد ارتباط بگیرد.
|
تهران
|
1
|
|
بهتر از نیل آرمسترانگ
|
بچه هایی سرطانی که مرگ را بصورت فانتزی میبنند.
|
تهران
|
2
|
|
دستور
|
تک تیراندازی که نمیتواند حیوان شکار کند و آن حیوانات را در قالب انسان میبیند.
|
سنندج
|
0
|
|
فیلمرغ
|
پیرمردی که فیلمرغ برای نوه اش هدیه میبرد در بین راه مینیبوس شان مورد تهاجم راه زن ها قرار گرفته و کشته میشود.
|
مشهد
|
1
|
|
بنفشه زار
|
دختری معلول که عاشق مادربزرگش است و با هم قالی بافی میکند. مادربزرگ میمیرد و دختر در روستا گم میشود.
|
تهران
|
6
|
|
مگرالن
|
خانواده ای که در یک قبرستان ماشین زندگی میکنند. زن خانواده را ترک کرده و دختر نابینایش در انتظار بازگشت اوست.
|
تهران
|
5
|
|
آزاده
|
پدر خانواده در بیمارستان رو به مرگ است. دختر کوچک اصرار دارد به ملاقات پدر برود ولی مادر نمیگذارد و او را به دست برادرش میسپارد و آن با یکدیگر درگیر میشوند.
|
تهران
|
5
|
|
دیگری
|
مردی که متوجه خیانت زن تازه فوت شده اش شده و از طرفی کشف میکند دخترش مال او نیست. تصمیم میگیرد موهایش دخترش را رنگ کند.
|
تهران
|
1
|
|
بند
|
متهمی که توسط ماموران در بیابان رها میشود.
|
تهران
|
0
|
|
سوربز
|
گوسفندی که پسر عاشقانه دوستش داشته است توسط پدر سلاخی میشود و حال پسر توهم گوسفند شدن خود را میبیند.
|
تهران
|
5
|
|
آتاری
|
پسری که بخاطر رقابت با دوستش میخواهد صاحب آتاری شود ولی در نهایت دوستش سگا میخرد
|
تهران
|
1
|
|
حلزون
|
زنی کرولال و مردی چاق که دچار مشکلات کاری هستند با یکدیگر ارتباط نسبی میگیرند.
|
تهران
|
0
|
|
دابر
|
دختری که به تازگی بالغ شده و اولین دوره ی ماهیانش را در ماشین پدر تجربه میکند.
|
قم
|
0
|
|
مطرود
|
مرده شوری که سال هاست مرده نشسته است و کسی به او اعتماد ندارد
|
تهران
|
0
|
|
گاویش
|
گروهی از پسرها که در جنوب، پوکه و ادوات جنگی زیر آب را میفروشند.
|
شوشتر
|
0
|
|
برادر
|
دو مرد جوان که لباس هایشان را عوض کرده که آنکه سرباز است بتواند از دست مافوقش فرار کند.
|
تهران
|
0
|
|
بی ریختی
|
برخورد خشونت بار دو دسته گنگستری مواد مختر در خانه ی فروشنده مواد
|
تهران
|
2
|
|
محاق
|
مردی که در هنگام اعدام دچار مرگ مغزی شده و حال زن دو دل برای بخشش اعضای اوست
|
تهران
|
0
|
|
به وقت جدید یا قدیم؟
|
حضور فرشته مرگ بر بالین زنی که نمیخواهد بمیرد
|
تهران
|
5
|
|
دم اژدها
|
دو پسر مواد فروش که در نهایت ارباب خود را میکشند
|
تهران
|
1
|
|
شوان
|
مهندسی که به کولبری روی آورده و در نهایت دوستش را در تیر اندازی ماموران از دست میدهد
|
تهران
|
3
|
|
پاندای قرمز
|
مردی که از دانمارک برگشته و خانواده او نمیخواهند او را ببیند ولی تصمیم میگیرد که راننده ای که با او بوده است را به دانمارک ببرد.
|
تهران
|
2
|
|
لاری
|
دو مرد که با خروس قرضی میخواهند در شرط بندی برنده شوند ولی خروسشان میمیرد
|
تهران
|
0
|
درخصوص نمرات اعمال شده در جدول فوق بیان مطالبی الزامی است:
1- نسبی بودن ارزشیابی
از آنجایی که کارشناسان «درگاه فیلم ایران» تنها یکبار مانند مردم عادی و نه «ده ها بار» همچون رسانه‌ی رانتی متصل به انجمن سینمای جوانان ایران، موفق به دیدن فیلم ها شده اند، بنابراین درصدی احتمال بروز خطا در تحلیل فیلم وجود خواهد داشت. از اینرو ممکن است با دیدن دوباره ی فیلم ها نتایج فوق تغییر کند.
2- محدودیت در ارزشیابی
براساس نُرم جهانی، نمرات منفی لحاظ نشده است ولی این به معنای آن نمی باشد که فیلمی بعنوان مثال ارزش 10- را نداشته باشد. اتفاقا اگر محدودیتی در دادن نمرات وجود نداشت، شاید 100- را نیز در ستون مشاهده میکردید.
3- نمره به مثابه‌ی طعنه
تعدادی از فیلم‌ها، نمره‌ای جز صفر زیبنده‌شان نیست ولی از آنجایی که بدور از نگاه انتلکتی و ساخت-و-ساز بورژا-زدگی ساخته شده بوده‌اند – بعنوان مثال با ایده ای کم مایه در روستایی داستان خود را پیش میبرند– در مقایسه با فیلمی پر هزینه و شبه-هنری که جز نگاه صِرف انتلکتی و جوزندگیِ هنری، عدد یک را به خود اختصاص داد که تثبیت کننده ی نگاه ساده و پاکشان به فیلمسازی باشد.
4- هیات انتخاب اگر هیات انتخاب بود
با توجه به نمرات فوق، از نظر کارشناسان «درگاه فیلم ایران»، فیلم هایی صلاحیت حضور را داشته اند، که نمره ی آنها 5 و بالای 5 باشند. بنابراین براساس میانگین سه کارشناس «درگاه فیلم ایران» که فیلم ها را مشاهده کرده و نمره داده اند، فیلم های «حلق آویز»، «آتامان»، «اسباب بازی»، «اشغال»، «کوچه»، «گرگ ها»، «امتحان»، «بنفشه زار»، «مگرالن»، «آزاده»، «سوربز» و «به وقت جدید یا قدیم؟» لایق حضور در یک جشنواره –استاندارد- با مشخصات جهانی را خواهند داشت.